Trong tháng 02.2025, Luật Điện lực và một số Nghị định do Chính phủ, Thông tư do các bộ, ngành ban hành chính thức có hiệu lực. Xin giới thiệu nội dung tóm tắt của Luật Điện lực và một số văn bản QPPL nổi bật liên quan đến kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân trên địa bàn, như sau:
1. Luật điện lực số 61/2024/QH15 có hiệu lực từ 01/02/2025
Ngày 30 tháng 11 năm 2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi).
Luật Điện lực bao gồm 09 Chương và 81 Điều, cụ thể như sau:
- Chương I: Những quy định chung, gồm 09 Điều (từ Điều 1 đến Điều 9). Nội dung mới chủ yếu là:
+ Bổ sung thêm nội dung áp dụng Luật Điện lực đối với thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện lực, Quy định đặc thù đầu tư xây dựng dự án, công trình điện lực khẩn cấp, Lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư kinh doanh điện lực, Quy định về phát triển điện gió ngoài khơi tại Điều 3;
+ Bổ sung nhiều định nghĩa mới tại Điều 4 (Giải thích từ ngữ) như: an toàn công trình thủy điện, an toàn điện, Biểu giá chi phí tránh được, Bù chéo giá điện, Cấp điện áp, Chi phí tránh được, Dịch vụ phụ trợ, Dự án điện lực, Điện năng lượng tái tạo, Điện năng lượng mới, Điện tự sản xuất, tự tiêu thụ, Các định nghĩa về giá và hợp đồng,…
+ Bổ sung các nội dung tại Nghị quyết số 55-NQ/TW tại Điều 5. Chính sách của Nhà nước về phát triển điện lực;
+ Bổ sung quy định ứng dụng khoa học, công nghệ và phát triển công nghiệp chế tạo trong lĩnh vực điện lực;
- Chương II: Quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện và đầu tư xây dựng dự án điện lực, gồm 10 Điều (từ Điều 10 đến Điều 19). Nội dung mới là:
+ Bổ sung quy định về: Kế hoạch thực hiện quy hoạch phát triển điện lực, kế hoạch thực hiện quy hoạch tỉnh trong đó có nội dung về phương án phát triển mạng lưới cấp điện; bổ sung quy định về chủ trương đầu tư dự án điện lực; đầu tư xây dựng dự án, công trình điện lực khẩn cấp; về hợp đồng dự án nhà máy điện đầu tư theo phương thức đối tác công tư áp dụng loại hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao; Lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư kinh doanh điện lực; Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư kinh doanh điện lực;
+ Hiệu chỉnh quy định chung về: đầu tư xây dựng dự án điện lực; phát triển điện ở vùng nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn;
+ Bỏ quy định về Lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, tổ chức thực hiện và điều chỉnh quy hoạch phát triển điện lực; Chi phí lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh và đánh giá thực hiện quy hoạch phát triển điện lực và Sử dụng đất cho các công trình điện lực;
- Chương III: Phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới, gồm 02 mục và 10 Điều như sau:
Mục 1. Quy định về điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới, gồm 06 Điều (từ Điều 20 đến Điều 25). Đây là nội dung hoàn toàn mới tại Luật Điện lực năm 2024, trong đó quy định các nội dung về Quy định chung trong phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; điều tra cơ bản về tài nguyên điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; phát triển điện tự sản xuất, tự tiêu thụ từ nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới; cải tạo, sửa chữa, thay thế thiết bị nhà máy điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; tháo dỡ công trình thuộc dự án điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.
Mục 2. Quy định về phát triển điện gió ngoài khơi, gồm 04 Điều (từ Điều 26 đến Điều 29). Đây là nội dung hoàn toàn mới tại Luật Điện lực năm 2024, trong đó quy định chung về phát triển điện gió ngoài khơi; khảo sát dự án; chấp thuận hoặc quyết định chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi, lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi.
- Chương IV: Giấy phép hoạt động điện lực, gồm 08 Điều (từ Điều 30 đến Điều 37): trong đó bổ sung một số nguyên tắc cấp giấy phép hoạt động điện lực phù hợp với tình hình thực tiễn trong lĩnh vực điện lực và quy định rõ các trường hợp thu hồi giấy phép hoạt động điện lực; bỏ thủ tục hành chính cấp giấy phép hoạt động điện lực đối với lĩnh vực tư vấn; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung liên quan đến cấp giấy phép hoạt động điện lực như điều kiện cấp đối với từng loại hình; trình tự, thủ tục cấp và thu hồi…
- Chương V: Thị trường điện cạnh tranh và hoạt động mua bán điện, gồm 03 mục và 15 Điều như sau:
Mục 1. Thị trường điện cạnh tranh, gồm 06 Điều (từ Điều 38 đến Điều 43), trong đó bổ sung quy định về tạm ngừng, khôi phục hoạt động của thị trường điện giao ngay trong thị trường điện cạnh tranh các cấp độ;
Mục 2. Hợp đồng mua bán điện và hợp đồng cung cấp dịch vụ điện, gồm 06 Điều (từ Điều 44 đến Điều 49); trong đó bổ sung quy định về Hợp đồng kỳ hạn điện, hợp đồng quyền chọn mua điện hoặc bán điện, hợp đồng tương lai điện; đồng thời bổ sung các yêu cầu về việc liên kết lưới điện với nước ngoài thông qua hệ thống điện quốc gia;
Mục 3. Giá điện và giá dịch vụ về điện, gồm 03 Điều (từ Điều 50 đến Điều 52), trong đó sửa đổi, bổ sung một số nguyên tắc về xây dựng giá điện cho các loại hình như nhà máy điện năng lượng tái tạo nhỏ, dự án nguồn năng lượng tái tạo kết hợp với đầu tư hệ thống lưu trữ điện; đồng thời bổ sung phương pháp hướng dẫn và hình thức định giá đối với lưới điện truyền tải do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng nhằm khuyến khích thành phần kinh tế ngoài nhà nước tham gia trong lĩnh vực truyền tải điện và bổ sung cơ chế giá điện hai thành phần (giá công suất, giá điện năng);
- Chương VI: Điều độ, vận hành hệ thống điện quốc gia, gồm 05 Điều (từ Điều 53 đến Điều 57). Nội dung mới là bổ sung các nguyên tắc, yêu cầu nhằm minh bạch, công bằng trong điều độ, vận hành hệ thống điện quốc gia, bổ sung quy định về quản lý nhu cầu điện để nâng cao tính hiệu quả trong sử dụng điện; đặc biệt bổ sung việc giao Chính phủ quy định các trường hợp xảy ra tình huống cấp bách đe dọa nghiêm trọng đến khả năng bảo đảm cung cấp điện và giao Bộ trưởng Bộ Công Thương quyết định việc huy động các nhà máy điện nhằm bảo đảm an ninh cung cấp điện trong tình huống này;
- Chương VII: Quyền và nghĩa vụ của đơn vị điện lực và khách hàng sử dụng điện, gồm 09 Điều (từ Điều 58 đến Điều 66); trong đó, bổ sung quyền và nghĩa vụ của đơn vị điện lực được cấp giấy phép hoạt động điện lực và quyền và nghĩa vụ của đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện, đồng thời bỏ quyền và nghĩa vụ của đơn vị tư vấn chuyên ngành điện lực;
- Chương VIII: Bảo vệ công trình điện lực và an toàn trong lĩnh vực điện lực, gồm 02 mục và 12 Điều như sau:
Mục 1. Bảo vệ công trình điện lực và an toàn điện, gồm 08 Điều (từ Điều 67 đến Điều 74) và Mục 2. An toàn công trình thủy điện, gồm 04 Điều (từ Điều 75 đến Điều 78); trong đó sửa đổi, bổ sung một số nội dung về thẩm quyền của Bộ trưởng Công Thương trong quy định về bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không; bổ sung nội dung về trách nhiệm của chủ đầu tư hoặc đơn vị quản lý vận hành trạm điện trong quy định chung về an toàn điện; sửa đổi, bổ sung một số nội dung an toàn trong phát điện; truyền tải điện; phân phối điện; sử dụng điện cho sản xuất; sử dụng điện cho sinh hoạt, dịch vụ; an toàn ở nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo; bổ sung quy định chung về an toàn điện; kiểm định an toàn kỹ thuật thiết bị, dụng cụ điện; bổ sung 01 mục riêng quy định về an toàn công trình thủy điện;
- Chương IX: Điều khoản thi hành, gồm 03 Điều (từ Điều 79 đến Điều 81), trong đó bổ sung các nội dung về sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của các luật liên quan như Luật Xây dựng, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và Luật Giá, đồng thời bổ sung 01 Điều quy định chuyển tiếp nhằm bảo đảm việc áp dụng pháp luật được thống nhất, không có khoảng trống pháp l
2. Giáo viên dạy thêm ngoài trường học phải đăng ký kinh doanh
Có hiệu lực từ 14/02/2025, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT yêu cầu giáo viên dạy thêm ngoài trường học phải đăng ký kinh doanh.
Cụ thể, Điều 6 Thông tư này nêu rõ, khi giáo viên hoặc tổ chức, cá nhân muốn mở cơ sở dạy thêm thì phải thực hiện những yêu cầu sau đây:
- Đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật
- Công khai các nội dung về môn học, thời lượng dạy thêm, địa điểm, hình thức, thời gian dạy thêm, danh sách người dạy, mức thu tiền… tại Cổng thông tin điện tử hoặc niêm yết công khai tại trụ sở của cơ sở dạy thêm
- Đồng thời, để được dạy thêm ngoài trường học, người dạy phải có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn phù hợp với môn học tham gia dạy thêm.
- Riêng giáo viên đang dạy trường công cần lưu ý, khi tham gia dạy thêm ngoài trường học thì không được giữ vai trò quản lý, điều hành và phải báo cáo với Hiệu trưởng về môn học, địa điểm, hình thức, thời gian tham gia dạy thêm…
3. Về đăng ký thuế:
Đây là nội dung đáng chú ý được Bộ Tài chính nêu tại Thông tư 86/2024/TT-BTC về đăng ký thuế, sẽ có hiệu lực từ ngày 06/02/2025. Tuy nhiên, quy định về việc số định danh cá nhân thay thế hoàn toàn mã số thuế cá nhân sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.
Cụ thể, khoản 2 Điều 38 Thông tư 86 nêu rõ, mã số thuế do cơ quan thuế cấp cho cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh được thực hiện hết 30/6/2025.
Kể từ ngày 01/7/2025 trở đi, người nộp thuế, cơ quan quản lý thuế, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc sử dụng mã số thuế trong các trường hợp dưới đây sẽ sử dụng mã số định danh cá nhân thay cho mã số thuế:
- Mã số thuế trong hóa đơn, chứng từ, tài liệu khi thực hiện giao dịch kinh doanh.
- Mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng.
- Khai thuế, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, đăng ký tờ khai hải quan…
4. Miễn phí giám định tiền giả, tiền nghi giả từ ngày 14/02/2025
Cũng có hiệu lực từ ngày 14/02/2025, Thông tư 58/2024/TT-NHNN hướng dẫn về xử lý tiền giả, tiền nghi giả trong ngành ngân hàng nêu rõ, việc giám định tiền giả, tiền nghi giả sẽ hoàn toàn miễn phí.
Cụ thể, Điều 10 Thông tư 58 nêu rõ, cá nhân có yêu cầu giám định tiền giả, tiền nghi giả phải lập 01 bộ hồ sơ đề nghị giám định và nộp trực tiếp đến Ngân hàng Nhà nước chi nhánh hoặc Sở Giao dịch hoặc Cục Phát hành và Kho quỹ tại TP. Hà Nội hoặc TP. Hồ Chí Minh.
Hồ sơ bao gồm:
- Giấy đề nghị giám định tiền giả, tiền nghi giả.
- Hiện vật là tiền giả, tiền nghi giả cần giám định.
Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị giám định, các cơ quan giám định sẽ tổ chức giám định. Sau tối đa 02 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành giám định, cơ quan giám định sẽ thông báo kết quả bằng văn bản cho người đề nghị giám định.
Chi phí cho việc giám định là miễn phí.
5. Ngoại ngữ không phải là môn thi bắt buộc tại kỳ thi THPT.
Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT ban hành Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có hiệu lực từ 08/02/2025 với điểm mới về việc môn ngoại ngữ. Cụ thể, Điều 3 Quy chế thi ban hành kèm Thông tư 24 nêu rõ, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 sẽ có 03 buổi thi:
- Một buổi thi môn Ngữ văn
- Một buổi thi môn Toán
- Một buổi thi môn tự chọn 02 môn thi trong số các môn: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ Công nghiệp, Công nghệ Nông nghiệp, Ngoại ngữ (Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Đức, Tiếng Nhật và Tiếng Hàn).
Như vậy, so với kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024 phải có 04 bài thi: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ và tổ hợp tự chọn thì từ kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, thí sinh đã không còn phải thi Ngoại ngữ là môn bắt buộc.
Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở (THCS) và tuyển sinh trung học phổ thông (THPT) tại Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức có hiệu lực từ 14/02/2025.
Trong đó, đáng chú ý là từ 14/02/2025, chỉ tuyển sinh vào lớp 6 theo phương thức xét tuyển và hằng năm chỉ tuyển sinh 01 lần vào cấp THCS.
Các tiêu chí xét tuyển sẽ do Sở Giáo dục hướng dẫn cụ thể, bảo đảm xét tuyển công bằng, khách quan, minh bạch, phù hợp tình hình thực tế tại địa phương.
Nếu trường THCS có nhiều cấp học trong đó có cấp THCS thuộc đại học, trường đại học, viện nghiên cứu thì tiêu chí xét tuyển sẽ do trường đại học, đại học, viên nghiên cứu trực tiếp quản lý hướng dẫn hoặc theo hướng dẫn của Sở Giáo dục nơi trường đặt trụ sở.
Nội dung này được nêu tại điểm b khoản 2 Điều 16 Nghị định 174/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Cụ thể, khi doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ không giải thích rõ ràng, đầy đủ cho bên mua bảo hiểm về quyền lợi bảo hiểm, điều khoản loại trừ trách nhiệm cũng như quyền, nghĩa vụ của người mua khi ký hợp đồng thì sẽ bị phạt tiền từ 60 - 100 triệu đồng.
Đồng thời, doanh nghiệp bảo hiểm buộc phải giải thích rõ ràng những nội dung trên cho bên mua của các hợp đồng bảo hiểm chưa hết hạn tại thời điểm phát hiện hành vi vi phạm.
6. Về thu gom, vận chuyển xử lý chất thải sinh hoạt
Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành quy định này tại Thông tư 35/2024/TT-BTNMT về quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt có hiệu lực từ 03/02/2025.
Cụ thể, Điều 5 Thông tư này nêu rõ, hộ gia đình không phân loại, không sử dụng bao bì, thùng chứa theo quy định của chính quyền địa phương hoặc giao chất thải không đúng chủng loại theo lịch trình đã công bố có thể bị người lao động thu gom thủ công từ chối tiếp nhận.
Đồng thời, các hộ gia đình, cá nhân không phân loại, bỏ chất thải vào bao bì, thùng chứa đúng quy định sẽ được người lao động thu gom rác thải tổng hợp trong ca làm việc và kịp thời phản ánh đến người có thẩm quyền trong đơn vị công tác để có biện pháp xử lý, quản lý theo quy định.